W społeczeństwie panuje przekonanie, że alkohol nie tylko pobudza zmysły, lecz także pozytywnie wpływa na zakres doznań oraz możliwości seksualne. Niektórzy traktują piwo, wino czy kilka drinków jako sposób na rozluźnienie się, przełamanie nieśmiałości albo pokonanie własnych barier. Tymczasem wpływ alkoholu na życie seksualne jest bardziej skomplikowany i niestety często bardzo negatywny.
Negatywny wpływa alkoholu na życie prokreacyjne
Trzeba zdawać sobie sprawę, że regularne sięganie po alkohol zwiększa ryzyko zapadalności na różne choroby, w tym na schorzenia ściśle związane ze zdrowiem prokreacyjnym. Dużo bardziej na konsekwencje zdrowotne alkoholizmu narażone są kobiety, nawet, jeśli piją tyle samo co mężczyźni. Wynika to przede wszystkim z żeńskiej fizjologii – mniejszej masy ciała, różnic w sposobie metabolizowania alkoholu, niższego poziomu wody w organizmie oraz wpływu na układ hormonalny.
Dziewczyny, które piją regularnie, mogą doświadczyć między innymi zakłóceń procesów dojrzewania. Alkohol oddziałuje na mózg, przysadkę i bezpośrednio na jajniki, zaburzając procesy hormonalne. To prowadzi do problemów w rozwoju oraz funkcjonowaniu narządów płciowych. Badania prowadzone na dziewczętach w wieku 12–18 lat sięgających po alkohol pokazały, że nawet umiarkowane picie w tym okresie skutkowało obniżeniem poziomu estrogenu – żeńskiego hormonu płciowego.
W efekcie wspomnianych wahań hormonalnych może dochodzić do zaburzeń cykli menstruacyjnych – w tym ich nieregularności oraz zaniku jajeczkowania, a także ostatecznie do bezpłodności. Zdarza się, że alkohol wpływa na wygasanie czynności jajników, co powoduje przedwczesną menopauzę.
Innym skutkiem alkoholizmu w kontekście zdrowia seksualnego są nowotwory piersi. U kobiet uzależnionych od alkoholu występują one zdecydowanie częściej niż u tych, które nie są alkoholiczkami. Spożywanie nawet 15 ml etanolu dziennie zwiększa szanse zachorowania na raka, a ilość równa 30 ml to ryzyko większe aż o 30–40%.
Trzeba wspomnieć również o wpływie alkoholu na płód i noworodka. Kobiety, które piją nawet niewielkie ilości alkoholu w trakcie ciąży, są narażone na poronienie lub porody przedwczesne. Dzieci matek alkoholiczek rodzą się najczęściej z niedowagą i różnymi zmianami fizjologicznymi. Zdarza się, że występuje u nich także Płodowy Zespół Alkoholowy – FAS w wersji pełno- lub niepełnoobjawowej. W związku z tym, że nie istnieje bezpieczna ilość alkoholu w ciąży, w jej trakcie oraz podczas karmienia piersią, zalecana jest całkowita abstynencja.
U mężczyzn alkoholików wśród fizjologicznych problemów spowodowanych alkoholem i rzutujących na sferę seksualną najczęściej wymienia się zaburzenia erekcji prowadzące wręcz do impotencji alkoholowej i zmiany zanikowe w jądrach, które są konsekwencją spadku produkcji testosteronu oraz wzrostu poziomu prolaktyny i żeńskich hormonów płciowych.
Zaburzenia seksulane w uzależnieniu od alkoholu
Według badań, aż 60% alkoholików i prawie 40% alkoholiczek zauważa u siebie różnorodne zaburzenia seksualne. Najczęściej chodzi o wspomniane już problemy z erekcją i utratę popędu płciowego. Alkohol rozszerza naczynia, co skutkuje zaleganiem krwi w różnych częściach ciała, a przy tym redukcją jej dopływu do prącia. Dodatkowo zakłóca także mechanizmy odpowiadające za zatrzymywanie krwi w jego obrębie. W związku z tym do erekcji nie dochodzi, pojawia się ona po dłuższym czasie niż normalnie, jest niepełna albo nieoczekiwanie zanika. U mężczyzn uzależnionych od alkoholu występują również przewlekłe zaburzenia erekcji – impotencja alkoholowa oraz stopniowy zanik jąder.
Utrata popędu płciowego, czyli obniżenie libido, wiąże się z zaburzeniami gospodarki hormonalnej. Zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn będzie to efektem działania alkoholu na metabolizm hormonów płciowych. U mężczyzn obniża się ilość testosteronu, zaś zwiększa poziom estrogenów, co skutkuje brakiem zainteresowania aktywnością seksualną. U kobiet ze względu na niskie stężenie estrogenów nie dochodzi do fazy pobudzenia seksualnego oraz – później – do odpowiedniej lubrykacji pochwy.
Czasami alkoholicy doświadczają także anorgazmii, dosłownie niemożności osiągnięcia spełnienia seksualnego. Dlaczego się tak dzieje? Ponieważ regularne picie większych ilości alkoholu prowadzi do uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego, w tym mózgu. Uszkodzenia te powodują neuropatie – degenerację włókien nerwowych odpowiadających za przesyłanie sygnałów i bodźców. Jeśli sygnały idące z przysadki mózgowej do narządów płciowych są zaburzone, jakość stosunków seksualnych zdecydowanie się obniża, a ostatecznie dochodzi do wspomnianej anorgazmii.
Czy te problemy da się zredukować po zaprzestaniu picia? Tak naprawdę trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Wszystko zależy od fazy choroby oraz stopnia uszkodzenia organizmu osoby uzależnionej. Trzeba mieć świadomość, że długotrwałe picie powoduje poważne problemy zdrowotne, wpływając na układ nerwowy, sercowo-naczyniowy, trawienny oraz na występowanie chorób psychicznych.
Teoretycznie zakłada się, że potrzeba mniej więcej roku abstynencji, aby wrócić do wcześniejszej sprawności seksualnej. Tu trzeba jednak uważać na ryzyko przejścia z jednego uzależnienia w drugie albo współistnienia uzależnień, ponieważ według obserwacji badanych trzeźwi alkoholicy mają często tendencję do seksualizowania relacji, instrumentalnego traktowania seksu oraz ekscesów seksualnych, którymi wypełniają pustkę po alkoholu.
Aktywność seksualna po alkoholu
Alkohol wpływa na aktywność seksualną zarówno krótkoterminowo, jak i w dłuższym zakresie. Tuż po spożyciu można zauważyć: zanik hamulców – chęć do przekraczania norm, których na trzeźwo by się nie przekroczyło; rozluźnienie, wrażenie większej pewności siebie oraz spadek krytycyzmu własnego; zwiększoną otwartość i komunikatywność. Po wypiciu niewielkiej ilości alkoholu wzrasta pożądanie i podniecenie seksualne, ale wraz z kolejnymi drinkami następuje spadek tych odczuć. W efekcie może dojść do wspomnianych wcześniej zaburzeń erekcji oraz niemożności osiągnięcia orgazmu – dotyczy to obojga partnerów.
Do konsekwencji długoterminowych zalicza się wymienione powyżej choroby występujące między innymi w układzie rozrodczym i zaburzenia seksualne.
Niewątpliwie spożywanie alkoholu niesie za sobą negatywne skutki związane z aktywnością seksualną. Wpływa na wczesną inicjację nie tylko wśród dziewczyn, lecz także wśród chłopców. Prowadzi do ryzykownych zachowań seksualnych, na przykład do uprawiania seksu bez zabezpieczenia, co kończy się niechcianą ciążą i/lub zakażeniem chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym wirusem HIV, opryszczką, kiłą, rzeżączką itp. Alkohol sprawia, że zapomina się o zasadzie konsensualności – czyli: wiem, co robię, jestem świadomy i rzeczywiście tego chcę – w konsekwencji przyczyniając się do wystąpienia nadużyć seksualnych, w tym także gwałtów.
Bibliografia
- Alkohol a seks, https://mojapsychologia.pl/artykuly/10,spoleczenstwo/70,alkohol_a_seks.html
- Alcoholism and Sexual Dysfunction, http://alcoholrehab.com
- E. Bukowiecka, Zaburzenia seksualne w uzależnieniach, http://uzaleznienie.com.pl/alkohol-a-zdrowie/zaburzenia-seksualne-w-uzaleznieniach/
- H. Ginowicz, Z nałogu w inny nałóg, „Świat Problemów”, 2004, nr 5.
- A. Klimkiewicz, Choroby somatyczne spowodowane używaniem alkoholu,
- https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/uzaleznienia/81417,choroby-somatyczne-spowodowanie-uzywaniem-alkoholu
- J. Kozioł, Alkohol a seksualność kobiety, http://www.linia-zdrowia.pl/czytelnia/106-alkohol-a-seksulano%C5%9B%C4%87-kobiety.html
- J. Moskalewicz, Problemy zdrowia prokreacyjnego związane z konsumpcją alkoholu [w:] Alkoholizm i narkomania 2007, t. 20, nr 1, Warszawa 2007.
- M. Niedźwiecka, Seks i alkohol, https://niedzwiecka.net/seks-i-alkohol-sens/
- B. Pawłowicz, Kiedy przestaniesz czyli seks po nałogu, https://zwierciadlo.pl/seks/erotyka/kiedy-przestaniesz-czyli-seks-po-nalogu-2
