Esperal

Esperal to substancja chemiczna – disulfiram (disiarczek bis(dietylotiokarbamoilu)). Disulfiram uznany jest za oficjalną nazwę, ale zwyczajowo produkt ten cały czas jest nazywany esperalem.

Esperal nie jest lekiem, nie wyleczy pacjenta z alkoholizmu. Ma jedynie odstraszać od picia. Osoba uzależniona, a będąca pod działaniem disulfiramu, będzie odczuwała wstręt przed wypiciem alkoholu ze względu na skutki. Może to zniechęcić do sięgania po alkohol w przyszłości. Wszywka powoduje, że na ludzi działa mechanizm odwrotny do tego, który skłania ich do picia, ponieważ po zażyciu alkoholu nie następuje przyjemne uczucie odurzenia i rozluźnienia.

Najlepszym sposobem z zerwaniem z nałogiem alkoholowym jest terapia połączona z odwykiem. Niektórzy preferują wykorzystanie w tym celu esperalu poprzez stosowanie doustne lub wszycie. Nazywa się to wtedy leczeniem awersyjnym.

Powyższe właściwości disulfiramu, pozwalają na wykorzystanie go w terapii wspomagającej leczenie uzależnień od alkoholu. Substancja ta była już stosowana od pierwszej połowy XX wieku. Najpierw lek podawany był w formie doustnej, a następnie zrealizowano pomysł by wprowadzić go podskórnie.

Disulfiram może występować w formie tabletek (anticol – na receptę), ale najczęściej jest to wszywka (implant – disulfiram WZF, na receptę). Lekarz umieszcza ją pod skórą, zwykle na plecach lub na pośladku. Stosowanie tabletek wymaga dużej odpowiedzialności i samozaparcia, co może być trudne dla osoby uzależnionej, ponieważ wszystko jest zależne od jego woli. Wszywki natomiast pacjent nie może usunąć samodzielnie.

W leczeniu uzależnień można też stosować inne preparaty z innymi substancjami czynnymi, np.:

• Calcium carbimide – w Polsce żaden lek z tą substancją nie jest dopuszczony do obrotu.
• Akamprozat – lek Campral, stosowany doustnie w postaci tabletek.
• Naltrexone – lek Antaxone, występuję w postaci twardych kapsułek lub roztworu doustnego.

Disulfiram – działanie

Działanie tego leku przyjmowanego doustnie lub w formie implantacji podskórnej, polega na zmianach w procesie metabolizmu alkoholu. Utrudnia on organizmowi rozkład alkoholu oraz neutralizowanie jego negatywnego działania, co powoduje wystąpienie efektów zatrucia alkoholowego.

Po wszyciu przez cały czas wydziela się disulfiram, który jest obojętny dla organizmu, a zaczyna działać dopiero w reakcji z alkoholem. Blokuje enzym, dehydrogenazę aldehydową, biorący udział w metabolizmie (rozkładzie) alkoholu w wątrobie. Powoduje to gromadzenie się w organizmie aldehydu octowego, który nie jest dalej przekształcany w nieszkodliwą postać. Przez to powoduje on nieprzyjemne dla pijącego zwielokrotnione dolegliwości, które pojawiają się od razu po wypiciu:

• czosnkowy posmak w ustach,
• wysypka,
• silne bóle głowy i zawroty,
• uczucie zmęczenia,
• mdłości i wymioty,
• duszności,
• skoki ciśnienia,
• przyspieszone bicie serca.

Mogą pojawić się też drgawki, zawał serca i zapaść. Takie objawy mogą trwać od 4 do 10 godzin dlatego ważne jest, aby pacjent odbywający leczenie esperalem, nie przyjmował pod żadną postacią alkoholu.

Jak długo działa esperal?

Producent esperalu daje gwarancję na 8 miesięcy działania specyfiku, zaś praktycy (lekarze i pacjenci) twierdzą, że często działa dłużej – około 12 miesięcy. Po tym czasie, w razie konieczności, procedurę wszycia leku można powtórzyć. Zabieg wszycia esperalu można wykonać jedynie u świadomego pacjenta, po wyrażeniu przez niego zgody na piśmie. Musi być on również świadomy jak działa ten lek i znać konsekwencje nie stosowania się do zaleceń zachowania trzeźwości.

Wszycie esperalu

Podskórne wszycie esperalu jest odpowiednie dla pacjentów, którzy chcą walczyć z nałogiem i potrzebują do tego odpowiedniej motywacji, aby taką walkę podjąć. Osoba zdecydowana na terapię może zgłosić się do lekarza, który oferuje tego typu usługi.

Pacjenci, którzy chcą poddać się zabiegowi implantacji esperalu muszą być minimum po 12 godzinach abstynencji. Najlepsze jest jednak wstrzymanie się na dobę z piciem alkoholu, ponieważ lekarz przed wykonaniem zabiegu wykonuje badania sprawdzające poziom alkoholu we krwi.

Samo wszycie leku jest bardzo proste i trwa około 30 minut przy znieczuleniu miejscowym. Dlatego też, zabieg jest bezbolesny. Polega on na nacięciu skóry i na wszyciu odpowiedniej ilości sterylnych tabletek esperalu pod skórę (1 tabletka na 10 kilogramów masy ciała). Najczęściej wszycie wykonuje się w okolicach pośladka, ale w wybranych przypadkach, lokalizacja implantowanych tabletek może być zmieniona. Po zakończeniu zabiegu zakładane są pojedyncze szwy skórne, które powinny być usunięte po około 10 dniach od przeprowadzenia zabiegu. Po wygojeniu się skóry lek jest niewidoczny. Na ciele nie pozostają żadne zgrubienia lub guzki, dzięki czemu pacjent czuje się po zabiegu swobodnie i nie obawia się, że osoby z jego otoczenia dostrzegą, że poddał się on implantacji.

Po implantacji esperal nie daje żadnych objawów ubocznych jeżeli pacjent powstrzymuje się od spożywania alkoholu. Po wszyciu można również dalej stosować preparaty farmakologiczne, ponieważ nie wchodzą one w reakcję z disulfiramem.

Pacjenci, którzy skorzystali z zabiegu wszycia esperalu, mogą otrzymać zaświadczenie lekarskie o przeprowadzonym zabiegu, mogą też konsultować się z lekarzem oraz uzyskać doraźną pomoc w razie potrzeby.

Należy pamiętać też, że esperalu nie da się „przepić”, ponieważ każdorazowe wypicie alkoholu wywołuje nieprzyjemne skutki.

Przeciwwskazania

Zastosowanie esperalu ma kilka przeciwskazań w przypadku gdy:

• występuje nadwrażliwość na disulfiram lub którąkolwiek substancję pomocniczą zawartą w leku;
• pacjent jest w stanie upojenia alkoholowego, spożywał produkty zawierające alkohol etylowy w ciągu ostatnich 12 godzin;
• w ciągu ostatnich 12 godzin pacjent stosował paraldehyd lub metronidazol;
• pacjent narażony jest na działanie dibromku etylenu;
• występuje niewydolność serca, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, niewydolność krążenia;
• u pacjenta stwierdzono zaburzenia psychiczne, psychozy czy próby samobójcze.

Disulfiramu nie powinny przyjmować kobiety w ciąży lub starające się o dziecko. Osoby z marskością wątroby mogą przyjmować esperal, ale powinny kontrolować poziom enzymów wątrobowych i być pod regularną opieką lekarza.

Życie z wszywką

Esperal nie likwiduje pokusy sięgnięcia po alkohol, ale mimo to jest skuteczną metodą na walkę z choroba alkoholową. Wszywka powoduje, że u pacjenta pojawia się obawa przed nieprzyjemnymi skutkami wypicia alkoholu, nawet w niewielkich ilościach.

Piwo bezalkoholowe a esperal

Należy się powstrzymać od wypijania bezalkoholowego piwa czy wina, ponieważ utrudni to leczenie. Po wypiciu takiego napoju pacjent będzie odczuwać smak, podobny jak przy wypiciu alkoholu, co będzie prowadziło do oszukiwania samego siebie, a przez to utrudni wyjście z alkoholizmu. Prowadzi to do utrwalania złych nawyków, ponieważ zostanie zachowana rutyna picia. Skutkuje to tym, że pacjent po zakończeniu terapii ma problem z zachowaniem abstynencji.

Esperal a prowadzenie auta

Po wszyciu esperalu, można prowadzić normalne życie. Nie wpływa on na zdolność prowadzenia pojazdów. Zaleca się tylko, aby nie prowadzić auta od razu po zabiegu, ale jedynie ze względu na możliwe skutki uboczne zastosowanego środka znieczulającego.

Po wszyciu pacjent nie musi przechodzić na specjalną dietę, może jeść normalnie, to co zawsze. Musi jedynie unikać produktów zawierających alkohol np. niektórych słodyczy, leków czy płynów do płukania jamy ustnej zawierających alkohol.

Esperal a ocet spirytusowy

Mylne jest stwierdzenie, że po implantacji nie można stosować octu spirytusowego. Ocet produkowany jest z surowca zawierającego alkohol etylowy (spirytusy lub wina gorszego gatunku). Powstaje on w wyniku zaszczepienia bakteriami octowymi, które utleniają alkohol do kwasu octowego. W związku z tym, w occie nie powinno być alkoholu. Jeżeli pacjentowi zdarzy się połknąć niewielką ilość leków lub jedzenia zawierającego alkohol to reakcja organizmu będzie nieprzyjemna ale łagodna.

Esperal a impotencja

Możliwym niepożądanym skutkiem działania disulfiramu jest impotencja. Jednak jest to mało prawdopodobne, ponieważ nadużywanie alkoholu też upośledza czynności seksualne. Skutki długotrwałego picia niszczą naczynia krwionośne, a ich regeneracja trwa bardzo długo. Przy zaburzeniach erekcji, należy skontaktować się z lekarzem seksuologiem, aby wdrożyć leczenie.

Po zakończeniu leczenia disulfiramem, w przeciągu 14 dni, nie należy spożywać alkoholu.

Usunięcie esperalu

Zabieg implantacji może nieść ze sobą różne powikłania. Najczęściej występuje obrzęk w miejscu implantacji, albo wyciek płynu surowiczego. Jest to reakcja organizmu na wprowadzone ciało obce, czyli tabletki. W przypadku uczulenia na disulfiram, może pojawiać się na skórze świąd lub wysypka. Jednak lekarz nie musi od razu usunąć esperal z ciała. Może stłumić reakcję organizmu na ciało obce np. poprzez podanie leków. W ostateczności lekarz może podjąć decyzję o usunięciu leku z ciała, aby nie narażać pacjenta na poważniejsze powikłania.

Często też pacjenci, którzy nie są już w stanie żyć w abstynencji, zastanawiają się czy mogą sami usunąć esperal z ciała. Jednak nie jest to możliwe, ponieważ implantacja disulfiramu jest głęboka (podpowięziowa), na głębokość kilku centymetrów. W związku z tym, samodzielna próba usunięcia wszywki może skończyć się tragicznie i będzie wymagać natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Jak wytrwać w trzeźwości

Sam esperal nie wyleczy człowieka z alkoholizmu. Jeżeli pacjent decyduje się na walkę z nałogiem to powinien również uczestniczyć w terapii uzależnień. Może zgłosić się do najbliższego klubu AA. W takich miejscach terapia jest nieodpłatna i skuteczna, a osoba chcąca wyjść z nałogu ma kontakt z innymi ludźmi, którzy mają ten sam problem i którzy ją rozumieją. Ważne jest aby chory, mógł nauczyć się rozwiązywać swoje problemy bez konieczności sięgania po alkohol.

W życiu codziennym należy unikać kontaktu z alkoholem lub z sytuacjami, które mogą prowadzić do wypicia. Najważniejsze jest wsparcie najbliższych, rodziny i przyjaciół, którzy nie będą zachęcać do picia i będą wspierać w trzeźwości. Pozwoli to na ograniczenie pokus i zwiększy prawdopodobieństwo wygrania z nałogiem.

Bibliografia

Brewer C., Meyers R.J., Johnsen J. 2000. Does disulfiram help to prevent relapse in alcohol abuse? “CNS Drugs”, 5(14), s. 329–341.

Frąckowiak M., Motyka M. 2015. Przeciwdziałanie problemom alkoholowym – przegląd oddziaływań mogących wzajemnie się uzupełniać. „Hygeia Public Health”, 50(2), s. 323–330.

Habrat B. 2011. Farmakoterapia uzależnienia od alkoholu – aktualne standardy i perspektywy. TERAPIA, 250, s. 48–51.

Habrat B. 2001. Leki stosowane w leczeniu uzależnienia od alkoholu, „Alkoholizm i Narkomania”,14(l), s. 137–149.

Podlewski J.K., Chwalibogowska-Podlewska A. 1994. Leki współczesnej terapii. Wydanie XVIII, s. 329.

Ryszkowski A., Wojciechowska A., Kopański Z., Brukwicka I., Lishchynskyy Y., Uracz W. 2015. Walka z uzależnieniem alkoholowym. „Journal of Clinical Healthcare”, 1, s. 14–17.

Vetulani J. 2013. Alkoholizm i neurobiologia farmakoterapii alkoholizmu. „Wszechświat”, 114(1-3), s. 24–30.

Wnuk M., Marcinkowski J.T. 2012. Alkoholizm – przegląd koncepcji oraz metod leczenia, „Hygeia Public Health”.47(1), s. 49–55.

https://www.leki-informacje.pl/node/138033