Prosimy o kontakt

Padaczka alkoholowa, czyli napady drgawkowe abstynencyjne

Każda próba odstawienia alkoholu prowadzi do występowania nieprzyjemnych dla uzależnionego dolegliwości tworzących tak zwany zespół abstynencyjny. Jednym z objawów tego zespołu jest padaczka alkoholowa, czyli napady drgawkowe abstynencyjne.

Czym jest padaczka alkoholowa, czyli napady drgawkowe abstynencyjne?

Padaczka alkoholowa to nazwa używana na określenie wspomnianych napadów drgawkowych, które pojawiają się u alkoholików zazwyczaj w ciągu pierwszych 72 godzin od momentu odstawienia substancji uzależniającej. Nie jest to jednak zasada – czasami drgawki mogą wystąpić nawet do tygodnia po całkowitej rezygnacji z alkoholu albo po ograniczeniu jego spożywanych ilości.

Napadów drgawek abstynencyjnych nie uznaje się za typową padaczkę, ponieważ nie wynikają one z konkretnej przyczyny tkwiącej w mózgu, a wyłącznie z nagłego braku alkoholu we krwi. To dosłownie efekt reakcji organizmu na: brak etanolu, zaburzenia elektrolitowe zwłaszcza te związane z niedoborem magnezu, zaburzenia neurotransmiterów – m.in. GABA, czyli kwasu gamma-aminomasłowego, zbyt dużą ilość wody w organizmie, deprywację snu oraz organiczne uszkodzenia mózgu spowodowane alkoholizmem. Na razie jednak patogeneza tego typu napadów nie jest dokładnie określona. Wiadomo, że długotrwałe spożywanie alkoholu podwyższa próg drgawkowy, natomiast jego gwałtowne odstawienie znacząco go obniża. W efekcie wpływa to na pojawianie się nagłych napadów drgawkowych nawet w czasie przyjmowania leków. Przeważnie napady mają charakter tak zwany pierwotnie uogólniony – grand mal – nie są poprzedzone aurą albo innymi typowymi objawami ułatwiającymi przewidzenie kolejnego ataku.

Według statystyk napady drgawek abstynencyjnych występują u około 15% osób chorujących na alkoholizm, a w 70% przypadków jest efektem zespołu odstawiennego.

Objawy i skutki padaczki alkoholowej, czyli napadów drgawek abstynencyjnych

Napad drgawek abstynencyjnych przypomina zwykły napad epileptyczny. Chory nagle traci świadomość, upada, ma widoczne skurcze mięśni całego ciała w tym mięśni twarzy, pręży się i wygina. Czasami dochodzi do mimowolnego oddania moczu lub stolca albo przygryzienia języka. Drgawkom mogą towarzyszyć wymioty, nudności, skoki ciśnienia tętniczego, bóle głowy, zaburzenia snu i apetytu, nadmierna potliwość, nadpobudliwość, agresja lub lękliwość. U większości pacjentów napady te nie są trwałe – ustępują do kilkunastu dni od odstawienia alkoholu. Zdarza się jednak, że przeradzają się w padaczkę utrwaloną. Następuje to m.in. w wyniku urazów czaszkowo-mózgowych.

Jeśli u chorego pojawiają się częste napady drgawkowe, pomiędzy którymi nie odzyskuje przytomności, mówi się o stanie padaczkowym. Jest to stan zagrożenia życia, dlatego wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej.

Warto mieć również świadomość, że u 30% alkoholików napady drgawkowe są wstępem do majaczenia alkoholowego, inaczej delirium tremens – zaburzeń świadomości z iluzjami, omamami i urojeniami, zaburzeniami wegetatywnymi oraz somatycznymi trwającymi mniej więcej do siedmiu dni.

Do skutków napadów zalicza się występowanie tak zwanej padaczki późnej, która jest efektem braku leczenia napadów epileptycznych w okresie odstawiennym oraz problemy społeczne – zwiększone ryzyko wypadków samochodowych, w pracy itp., ponieważ osoba uzależniona nie wie, kiedy nastąpi kolejny napad.

Napad – co robić w trakcie i jak zapobiegać kolejnym?

Kiedy jednak dojdzie do ataku, trzeba skupić się przede wszystkim na zapewnieniu choremu ochrony. Należy usunąć wszystkie przedmiotu, które mogą spowodować dodatkowe urazy, asekurować jego głowę własnymi dłońmi, uważając, aby nie podnieść jej do góry, a w razie wymiotów ułożyć chorego na boku. W trakcie napadu nie powinno się podkładać pod głowę osoby poszkodowanej żadnych poduszek, koców itp. ani wkładać czegokolwiek do jej jamy ustnej, aby w ten sposób zabezpieczyć przed przygryzieniem języka. Po ustąpieniu drgawek można ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej, okryć go i ewentualne wezwać pogotowie ratunkowe. Ataki trwają od kilku sekund do kilku minut, a po nich zazwyczaj osoba doświadczająca napadu w efekcie wycieńczenia zapada w sen. Tuż po wyciszeniu ataku nie należy podawać choremu jedzenia ani picia.

Trzeba mieć na uwadze, że statystycznie około 1 do 2% ludzi rocznie umiera w wyniku powikłań po napadach drgawkowych – dotyczy to przede wszystkim osób, które doświadczyły niedotlenienia mózgu albo niewydolności ze strony układu sercowo-naczyniowego.

Jedynym skutecznym sposobem na zapobieganie kolejnych napadów drgawkowych jest farmakoterapia – pacjent wymaga podania dożylnie leków przeciwpadaczkowych – oraz całkowita rezygnacja z substancji uzależniającej i utrzymanie abstynencji. Farmakoterapię w takim przypadku trzeba podtrzymywać lekami przeciwpadaczkowymi doustnie przez tydzień. Pacjenci mający w przeszłości poalkoholowe napady drgawkowe powinni być zabezpieczeni farmakologicznie przy wychodzeniu z następnych ciągów. Prawdopodobieństwo ponownych napadów u alkoholika, który już ich doświadczył, jest wysokie.

Leczenie padaczki alkoholowej, czyli napadów drgawek abstynencyjnych

Leczenie napadów drgawek abstynencyjnych łączy terapię uzależnień z farmakoterapią, w trakcie której stosuje się leki przeciwpadaczkowe oraz przeciwdrgawkowe obniżające aktywność impulsów nerwowych. Czasami skuteczne okazuje się wykorzystywanie preparatów przywracających równowagę elektrolitową organizmu.

Podanie leków poprzedza diagnostyka obrazowa – m.in. wykonanie tomografii komputerowej głowy – weryfikującej, czy w trakcie napadu nie doszło do urazu i czy faktycznie to tylko zespół abstynencyjny był przyczyną wystąpienia drgawek. Jeśli rzeczywiście problem wynika z odstawienia alkoholu, zaleca się rozpoczęcie terapii odwykowej.

Bibliografia

  1. J. Kinney, G. Lepton, Zrozumieć alkohol, Warszawa 1996.
  2. Padaczka alkoholowa, https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/lista/103485,padaczka-alkoholowa
  3. L.P. Rowland, T.A. Pedley, Neurologia Merritta, t. 3, Wrocław 2012.
  4. A. Stępień, Neurologia, t. 3, Warszawa 2016.
  5. B.T. Woronowicz, Padaczka alkoholowa, http://www.psychologia.net.pl/slownik.php?level=54
Zadzwoń 666 999 121